شیرآلات
شیرالات صنعتی که به آن ولو (Valve) نیز گفته می شود، ابزاری است که برای کنترل جریان سیالات (گاز، مایعات یا بخار) در سیستم های لوله کشی و تجهیزات صنعتی استفاده می شود. عملکرد اصلی شیر صنعتی، تنظیم، قطع یا هدایت جریان سیال است. این شیرها در صنایع مختلف مانند نفت و گاز، پتروشیمی، آب و فاضلاب، صنایع غذایی و دارویی، نیروگاه ها، و بسیاری دیگر کاربرد دارند.
شیرالات صنعتی به دلیل اهمیت بالایی که در ایمنی و کارکرد درست سیستم ها دارند، باید از دقت و کیفیت بالایی برخوردار باشند.
انواع شیرآلات صنعتی (ولوها)
شیرهای صنعتی بسته به نوع کاربرد و نیاز سیستم ها به دسته های مختلفی تقسیم می شوند. هر نوع شیر ویژگی ها و کاربرد خاص خود را دارد.
- شیرهای قطع و وصل (On/Off Valves)
این شیرها برای قطع و وصل جریان سیال استفاده می شوند و به طور کامل یا جریان را قطع کرده و یا به آن اجازه عبور می دهند. نمونه های معروف این نوع شامل شیرهای فلکه ای و توپی هستند. - شیرهای تنظیمی (Regulating Valves)
این شیرها برای تنظیم و کنترل دقیق جریان سیال در سیستم های مختلف به کار می روند. آن ها قادر به کنترل فشار، دما، یا دبی سیال هستند. از نمونه های این شیرها می توان به شیرهای کنترلی و پریزول اشاره کرد. - شیرهای اطمینان (Safety Valves)
شیرهای اطمینان برای جلوگیری از فشار بیش از حد در سیستم ها طراحی شده اند. این شیرها زمانی که فشار در سیستم به حد خطرناک می رسد، به طور خودکار باز می شوند و فشار اضافی را به خارج از سیستم هدایت می کنند. - شیرهای یکطرفه (Check Valves)
شیرهای یکطرفه برای جلوگیری از بازگشت جریان سیال به عقب طراحی شده اند. این شیرها تنها به سیال اجازه عبور در یک جهت را می دهند و در صورت تلاش برای برگشت جریان، بلافاصله بسته میشوند. - شیرهای پروانه ای (Butterfly Valves)
شیرهای پروانه ای برای کنترل جریان در لوله ها با استفاده از یک دیسک چرخشی طراحی شده اند. این شیرها معمولاً برای استفاده در فشارهای پایین تا متوسط و در سیستم های بزرگ مورد استفاده قرار می گیرند.
راهنمای خرید شیرآلات صنعتی
خرید شیرآلات صنعتی نیازمند بررسی دقیق مشخصات فنی، نوع سیال، شرایط عملیاتی و استانداردهای فنی مورد نیاز در پروژه است. انتخاب اشتباه می تواند منجر به کاهش راندمان، نشت سیال یا حتی خرابی سیستم شود.
نوع کاربرد شیرآلات صنعتی
ابتدا باید مشخص شود که شیر برای چه نوع سیالی (آب، بخار، گاز، مواد شیمیایی، نفت و غیره) استفاده خواهد شد. این عامل بر جنس، نوع آب‌بندی و طراحی شیر تأثیرگذار است.
دما و فشار کاری شیرآلات صنعتی
شیر باید توان تحمل فشار و دمای کاری محیط را داشته باشد. اطلاعات مربوط به کلاس فشاری (مثل Class 150، 300، 600) و جنس مناسب (فولاد کربنی، استنلس استیل و...) باید بررسی شود.
نوع شیرآلات صنعتی مورد نیاز
- شیر قطع و وصل (Ball, Gate, Plug): مناسب برای خطوطی که تنها نیاز به باز و بسته شدن کامل دارند.
- شیر کنترلی (Globe, Butterfly): برای کنترل دبی و فشار سیال استفاده میشوند.
- شیر یکطرفه (Check Valve): برای جلوگیری از برگشت جریان کاربرد دارد.
بررسی جنس بدنه و اجزای داخلی شیر
- فولاد کربنی (CS): مناسب برای سیالات با دمای بالا و فشار زیاد
- استیل ضدزنگ (SS316/SS304): مقاوم در برابر خوردگی، مخصوص مواد شیمیایی یا بهداشتی
- چدن (Cast Iron): اقتصادی و مناسب برای کاربردهای سبک و عمومی
- آلیاژهای ویژه (برنز، آلومینیوم برنز): برای شرایط خاص و مقاوم در برابر سایش
انتخاب نوع محرک (Actuator) شیرآلات صنعتی
- دستی: مناسب برای کاربردهای ساده و کم‌تکرار.
- برقی (Electric): برای سیستم های اتوماسیون و کنترل از راه دور.
- پنوماتیکی و هیدرولیکی: برای پروژه های بزرگ و خودکار در صنایع پتروشیمی، پالایشگاه ها و نیروگاه ها.