فلنج

فلنج چیست؟

فلنج (Flange) یک قطعه‌ ی مکانیکی دایره‌ ای‌ شکل است که به عنوان یک واسطه بین لوله‌ ها، شیرآلات، پمپ‌ ها و سایر تجهیزات مورد استفاده قرار میگیرد. فلنج‌ ها امکان اتصال، جداسازی و تعمیر آسان خطوط لوله را فراهم می‌ کنند و در عین حال، قابلیت آب ‌بندی مناسبی نیز ارائه می‌ دهند. برای آب‌ بندی بین دو فلنج، معمولاً از گسکت (واشر آب‌ بندی) استفاده می‌ شود.

انواع فلنج

فلنج‌ ها انواع مختلفی دارند که هرکدام با توجه به ویژگی‌ ها و کاربردهایی که دارند، در صنایع گوناگون به‌ کار می‌ روند. در اینجا انواع مختلف فلنج‌ ها را بررسی می‌ کنیم:

فلنج گلودار (Weld Neck Flange): یکی از پرکاربردترین و مقاوم‌ترین انواع فلنج‌هاست که به دلیل طراحی خاص گردن مخروطی‌ش، برای شرایط کاری سخت و حساس بسیار مناسب است. این گردن تدریجی موجب توزیع بهتر تنش‌ها از فلنج به لوله می‌شود و در نتیجه در برابر فشار، دما و ارتعاش‌های بالا مقاومت بیشتری دارد.

فلنج اسلیپون (Slip-On Flange): نوعی فلنج ساده و پرکاربرد است که همان‌طور که از نامش پیداست، لوله از درون آن عبور می‌کند و سپس از هر دو طرف (داخل و خارج) جوش داده می‌شود. این نوع فلنج نسبت به فلنج گلودار نصب ساده‌ تری دارد و برای سیستم‌هایی که فشار یا تنش مکانیکی بالایی ندارند، گزینه‌ ای اقتصادی و قابل‌ قبول است.

فلنج لب جوش (Socket Weld Flange): یکی از انواع فلنج‌ های جوشی است که به دلیل طراحی خاص خود در سیستم‌ های لوله‌ کشی و انتقال سیالات مورد استفاده قرار می‌ گیرد. این نوع فلنج دارای یک محفظه است که لوله به‌ طور دقیق درون آن قرار می‌ گیرد و سپس از داخل جوش داده می‌ شود.

فلنج رزوه‌ ای (Threaded Flange): یک نوع فلنج است که در آن به جای جوشکاری، اتصال از طریق رزوه‌ ها (پیچ و مهره) انجام می‌ شود. این نوع فلنج‌ ها برای سیستم‌ هایی مناسب هستند که نیاز به نصب و جداسازی سریع و آسان دارند و یا در مکان‌ هایی که جوشکاری مجاز نیست، کاربرد دارند.

فلنج کور (Blind Flange): یک نوع فلنج است که برای بستن انتهای لوله‌ ها یا تجهیزات استفاده می‌ شود. این فلنج‌ ها برخلاف سایر انواع فلنج‌ ها که سوراخ مرکزی دارند، هیچ سوراخی در مرکز خود ندارند. به همین دلیل، از فلنج کور برای مسدود کردن دهانه‌ های باز، انتهای خطوط لوله، و یا برای مسدود کردن تجهیزات و ابزارها استفاده می‌ شود.

فلنج لپ جوینت (Lap Joint Flange): یکی از انواع فلنج‌ ها است که برای استفاده در سیستم‌ های لوله‌ کشی که نیاز به بازرسی و تعمیرات مکرر دارند، طراحی شده است. این فلنج معمولاً همراه با قطعه‌ ای به نام Stub End (پایان لوله‌ ای) استفاده می‌ شود و به همین دلیل به آن “لپ جوینت” گفته می‌ شود.

فلنج ساده (Flat Face Flange): نوعی فلنج است که سطح آب‌ بندی آن کاملاً صاف است، بدون هیچ‌ گونه برجستگی یا برآمدگی. این فلنج‌ ها معمولاً برای کاربردهایی با فشار پایین و در شرایطی که نیاز به آب‌ بندی دقیق و ساده‌ ای باشد، استفاده می‌ شوند.

فلنج با سطح برجسته (Raised Face Flange): یکی از رایج‌ ترین انواع فلنج‌ ها در صنعت است که دارای سطحی برجسته در ناحیه آب‌ بندی است. این برجستگی باعث افزایش فشار و قدرت آب‌ بندی می‌ شود و به همین دلیل، این نوع فلنج‌ ها بیشتر در کاربردهای با فشار و دما های بالا مورد استفاده قرار می‌ گیرند.

فلنج رینگی (RTJ – Ring Type Joint): نوعی فلنج است که برای سیستم‌های با فشار و دمای بسیار بالا طراحی شده است و دارای ویژگی‌ های خاصی برای ارائه آب‌ بندی موثر در شرایط سخت و فشار بالا است. این نوع فلنج‌ ها از یک گسکت فلزی رینگی استفاده می‌ کنند که در یک شیار خاص بین دو فلنج قرار می‌ گیرد و این ویژگی باعث افزایش قدرت آب‌ بندی می‌ شود.

اریفیس فلنج (Orifice Flange): نوعی فلنج است که به‌ طور خاص برای اندازه‌ گیری جریان سیالات طراحی شده است. این فلنج‌ ها به‌ طور معمول در سیستم‌ های لوله‌ کشی برای نصب یک اریفیس پلیت (Orifice Plate) استفاده می‌ شوند که وظیفه اندازه‌ گیری دبی سیال (جریان) را دارد. اریفیس پلیت یک صفحه فلزی است که دارای یک سوراخ دایره‌ ای است و سیال از طریق این سوراخ عبور می‌ کند. تغییر فشار قبل و بعد از این سوراخ برای محاسبه دبی سیال به کار می‌ رود.